Waarom stoppen met kinderen redden hun veerkracht vergroot

We denken vaak dat we kinderen helpen wanneer we hun problemen oplossen of hun pijn verzachten. Maar wat als we, door steeds opnieuw in die reddermodus bij kinderen te schieten, hun ontwikkeling onbedoeld in de weg staan? In dit artikel ontdek je waarom kinderen redden vaak leidt tot afhankelijk gedrag, een lager zelfbeeld en zelfs faalangst, en hoe je als ouder, leerkracht of begeleider beter kunt kiezen voor versterken in plaats van overnemen. We reiken je inzichten aan over hoe je kinderen begeleidt zonder te redden, hoe je hun veerkracht vergroot door te stoppen met redden en hoe je als professional een vuurtoren kunt worden in plaats van een redder. Want gedrag van kinderen begrijpen vraagt meer dan goedbedoelde hulp — het vraagt bewustzijn, durven loslaten en anders leren kijken.

In onze rol als ouder of zelfs als professional doen we soms zó hard ons best om een kind te helpen, dat we vergeten wat het kind eigenlijk nodig heeft om te groeien. Niet nog een redder. Maar iemand die blijft staan. Die ruimte geeft. Die gelooft in het kind — ook als het lastig is. Juist als het lastig is.

Wat bedoel ik met 'redden'?

Reddend gedrag is niet altijd spectaculair. Vaak is het heel subtiel.Denk aan:

• Snel een oplossing aanreiken wanneer een kind worstelt

• Problemen wegnemen om verdriet of frustratie te vermijden

• Emoties overnemen of ‘dragen’ voor het kind

• Denken voor het kind, handelen in zijn plaats

  
  

En begrijp me goed: dit gebeurt bijna altijd uit liefde. We willen het kind helpen. Maar soms doen we dat ten koste van zijn ontwikkeling, zelfvertrouwen en veerkracht.

Ik herinner me een jongen in begeleiding met een zware achtergrond. Zoveel mensen hadden al voor hem beslist, dingen opgelost, hulp geboden — goedbedoeld, maar zonder hem écht te betrekken. Alles overkwam hem. En ook ik voelde de drang om hem te 'ontzorgen'. Maar ik deed het niet. En dat voelde vreselijk moeilijk. Er kwamen tranen. Onrust. Een slapeloze nacht. Maar ik voelde: dit kind had geen nieuwe redder nodig.Hij had iemand nodig die in zijn autonomie geloofde.

Waarom is redden problematisch?

Er zijn minstens drie goede redenen om te stoppen met redden:

1. Je ontneemt het kind zijn groeikans

Kinderen leren door te vallen en weer op te staan. Elke worsteling is een kans om iets te ontdekken over zichzelf, de wereld en hun eigen kunnen.Een vlinder die geholpen wordt bij het uitkomen uit haar cocon, zal nooit leren vliegen.Zo is het ook bij kinderen.

2. Je bevestigt (onbewust) dat ze het niet kunnen

Door telkens in te grijpen, geven we een boodschap mee: “Je hebt mij nodig om dit op te lossen.”Dat ondermijnt hun zelfvertrouwen en kan leiden tot afhankelijk gedrag,

faalangst of perfectionisme.

3. Je raakt zelf overbelast

Redders raken uitgeput. Je energie raakt op, je geduld slijt. En kinderen spiegelen dat.In plaats van rust en vertrouwen, voelen ze onze onrust.Dat maakt het voor hen nóg moeilijker om tot zelfsturing te komen.

Wat dan wél?

De sleutel zit niet in méér doen, maar in anders zijn.

1. Wees een “vuurtorenwachter”.

Sta stevig, wees nabij, geef licht — zonder in het water te springen.

2. Luister, stel vragen, geef ruimte.

Kinderen groeien als ze zélf mogen zoeken en falen.

3. Herken je eigen triggers.

Vraag jezelf af: Waarom wil ik nu ingrijpen? Wat maakt dit zo lastig voor mij?

Verandering begint bij bewust-zijn. En dat is precies waar we binnen de Zonnekind community mee aan de slag gaan.

Wil je hiermee verder aan de slag?

In Zonnekind community onderzoeken we samen het redderstuk. Je krijgt inzichten, reflecties, tools en creatieve werkvormen om jouw begeleidersrol te verdiepen — op een manier die niet alleen het kind versterkt, maar ook jou als professional.

Je bent welkom. Neem een kijkje op de website en ontdek of het Zonnekind kennisplatform en community iets voor jou zijn.